Esmee onderzoekt en adviseert

Mijn naam is Esmee Castermans, inmiddels afgestuurd aan de opleiding Biomedische Wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen. Ter afronding van de Master-specialisatie Science, Business & Policy heb ik zes maanden gewerkt aan een advies voor FitGaaf!. Ik heb gekeken waar en zo ja, hoe de effectiviteit van het preventieprogramma van FitGaaf! kan worden verbeterd op het gebied van strategie, biomedische kern en participatie.

48,9% van de Nederlandse volwassenen en 11,9% van de Nederlandse kinderen tussen 4 en 11 jaar oud heeft overgewicht. Overgewicht en obesitas zijn gerelateerd aan verschillende complicaties, waaronder diabetes mellitus type 2. Verschillende preventieprogramma’s proberen leefstijl te verbeteren, vaak bij kinderen, met het doel om overgewicht te voorkomen. FitGaaf! biedt een van deze programma’s. De kalender met stickers richt zich op verschillende aspecten van leefstijl op een leuke, laagdrempelige manier.

Biomedische kern
Er is ten eerste gekeken naar de biomedische kern van het FitGaaf!-programma. Het is lastig om de effecten van preventie op gezondheid te bepalen. Om deze reden zijn de stickers van FitGaaf! geëvalueerd naar hun potentie om overgewicht en diabetes mellitus type 2 te voorkomen, gebaseerd op wetenschappelijke literatuur. De effecten van zes stickers, namelijk slaap, ontbijt, groente, fruit, matig intensief bewegen en intensief bewegen kunnen door literatuur worden bevestigd en worden daarom verwacht effectief te zijn als leefstijlinterventie. De effecten van de water en joker sticker kunnen niet worden bevestigd of ontkracht doordat ze erg breed te interpreteren zijn. Een potentieel interessante toevoeging aan het programma is een sticker die zich richt op laag-intensief bewegen (ook wel NEAT, non-exercise activity thermogenisis, genoemd).

Strategie met preventieprogramma
Met betrekking tot strategie is gekeken naar het domein overgewichtpreventie. Preventie kan op drie niveaus plaatsvinden; primair, secundair en tertiair, die zich richten op respectievelijk iedereen, mensen met een verhoogd risico en mensen met complicaties gerelateerd aan de ziekte. FitGaaf! is vooral actief in primaire overgewicht preventie, maar heeft hierin nog geen sterke marktpositie weten te verkrijgen vanwege de hevige competitie en het gebrek aan beschikbare fondsen in deze markt. De tertiaire preventiemarkt, waar FitGaaf! zich op kleinere schaal ook op richt, lijkt ook een lastige markt vanwege strenge eisen voor deelname. De secundaire preventie markt, een markt die zich focust op mensen met een lage sociaaleconomische status, lijkt beter bij FitGaaf! te passen vanwege eerdere successen bij deze doelgroep en de optie om deel te nemen in een health impact bond.

Motivatie
Participatie is cruciaal voor het bereiken van effectiviteit. Of een kind deel zal nemen hangt af van verschillende factoren, waaronder de mate van beloning, of iemand intrinsiek gemotiveerd is, of de ouders betrokken zijn, of iemand weet hoe hij/zij deel kan nemen, of iemand in staat is om deel te nemen en of iemand de noodzaak inziet van deelname. De participatiecijfers van FitGaaf! zijn al hoog, gebaseerd op een studie tijdens het laatste FitGaaf! project in Hoogeveen. Daarnaast lijkt uit literatuur te blijken dat de gekozen vorm van ‘beloning gestuurd leren’ aansluit op het leervermogen van de doelgroep. Het belang van (reeds door FitGaaf! als optie geboden) ouderbijeenkomsten zou nadrukkelijker onderstreept moeten worden richting scholen, omdat dit participatie verder zou kunnen verbeteren.

Naar aanleiding van deze studie wordt FitGaaf! geadviseerd te focussen op de secondaire preventie markt. Om hier en sterke positie te verkrijgen wordt geadviseerd om te solliciteren naar een hogere rang in de Loket Gezond Leven database, te werken aan de presentatie van het programma en deel te nemen in een health impact bond. Daarnaast is het aanbevolen om het programma verder te verbeteren door de omschrijving van de water sticker aan te scherpen, de joker sticker beloning-gebaseerd te maken en laag-intensief bewegen te stimuleren met een “klusjes” sticker (aansluitend op het eerder genoemde NEAT). Nadat een sterke marktpositie is verkregen wordt geadviseerd om te investeren in het verzamelen van biometrische data om de daadwerkelijke effectiviteit van het programma te kunnen meten, om het team uit te breiden en om het voortouw te nemen in het opzetten van een nieuwe health impact bond.

Dit advies aan FitGaaf! is tot stand gekomen op basis van mijn kennis en onderzoek vanuit het perspectief van Biomedische Wetenschappen en Science, Business & Policy. Hiermee hoop ik “onderbouwde stof tot nadenken” te hebben gegeven aan Tom als ondernemer achter FitGaaf!. In combinatie met de ervaring en kennis van een beginnend FitGaaf! team hoop ik dat er nieuwe deuren geopend zijn en zullen worden voor een nog “Fitgavere” toekomst.

Heeft u vragen over mijn afstudeerstage bij FitGaaf!? Voor meer informatie kunt u altijd contact met mij opnemen via linkedin.

Het verbeteren van de effectiviteit van FitGaaf! in de preventie van diabetes mellitus type 2